Były Dziecięcy Szpital Uzdrowiskowo-Rehabilitacyjny Rodziny Kolejowej im. Aleksandry Piłsudskiej
Tablica Aleksandry Piłsudskiej
W oparciu o projekt architekta Tadeusza Kowalskiego, który również kierował budową, przy współudziale inżynierów Tadeusza Włodarskiego i Jana Suchodolskiego powstało sanatorium.
Poszczególne roboty wykonywały krakowskie firmy: np. witraże - Zakład Witraży Żeleńskich, a rzeźby artysta rzeźbiarz Zbigniew Raynoch (zginął w Oświęcimiu w 1944 roku). Budowa rozpoczęta w maju 1935 roku trwała 2 lata. 1 czerwca 1937 roku oddano dom do użytku nadając mu nazwę "Zakład Leczniczo - Wychowawczy Rodziny Kolejowej im. Aleksandry Piłsudskiej", która zgodziła się przejąć nad nim patronat. Dyrektor dr Jan Zienkiewicz (zginął potem w 1940 roku w Katyniu) szybko zorganizował cały dodatkowy personel pielęgniarski, wychowawczy i administracyjny.

Już 3 czerwca 1937 roku przyjechała do Rabki pierwsza grupa 280 dzieci kolonijnych. Od września tego roku przyjmowano dzieci do Zakładu Leczniczego, w którym za zezwoleniem władz szkolnych otwarta została prywatna szkoła powszechna (kierownik - Maria Rączkówna) oraz pracownicy kolei Bułgarskich i Niemieckich. Na dzień 28 sierpnia 1938 roku przypadło uroczyste poświęcenie zakładu przez ks. generała Dziekana Piotra Niezgodę w asyście licznych i dostojnych gości. Byli wśród nich Maria Mościcka, żona ówczesnego Prezydenta RP Ignacego Mościckiego, Minister Komunikacji Juliusz Ulrych i Prezes Zarządu Okręgowego Rodziny Kolejowej dr August Chan.
25 stycznia 1939 roku wizytowała zakład wdowa po marszałku Józefie Piłsudskim - patron Sanatorium - Aleksandra Piłsudska. Dzieci wręczyły jej księgę pamiątkową.
W 1991 roku Zakład powrócił do dawnej nazwy: Uzdrowiskowe Sanatorium Kolejowe dla Dzieci w Rabce im. Aleksandry Piłsudskiej


Aleksandra Piłsudska ze Szczerbińskich , pseud. Ola (1882 – 1963), działaczka socjalistyczna i społeczna, druga żona Józefa Piłsudskiego. Ur. 12 XII w Suwałkach, była córką urzędnika suwalskiego Magistratu miejskiego i Jadwigi z Zahorskich, pochodziła ze zubożałej rodziny szlacheckiej. Rodzice zmarli, gdy była dzieckiem, wychowała ją babka Karolina z Truskolaskich Zahorska (zm. w r. 1901). W 1901 roku Aleksandra ukończyła gimnazjum w Suwałkach i rozpoczęła studia na kursach handlowych w Warszawie. Po ich ukończeniu w 1903 toku została urzędniczką w fabryce wyrobów skórzanych na Woli. Kształciła się też na tzw. Uniwersytecie Latającym. Wychowana w środowisku patriotycznym zetknęła się w Warszawie z kręgami radykalnej inteligencji i młodzieży. W roku 1904 wstąpiła do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) i skierowana została do działalności agitacyjnej w Bródnie. Była uczestniczką demonstracji na placu Grzybowskim w Warszawie (13 XI 1904). W organizacji PPS zajmowała się transportem i przechowywaniem broni. Zrezygnowała wówczas z pracy w fabryce na Woli i utrzymywała się z udzielania korepetycji. W roku 1906 poznała Józefa Piłsudskiego. Po rozłamie PPS znalazła się w PPS – Frakcji Rewolucyjnej. W styczniu 1907 roku została aresztowana w Warszawie i po krótkim pobycie w wiezieniu na Daniłowiczowskiej osadzona na Pawiaku. Zwolniona z braku dowodów winy wyjechała do Kijowa, w związku planowaną przez partie akcją ekspropriacyjną. W przygotowaniach brał udział również Piłsudski. Znajomość przekształciła się w wzajemne uczucie. Oboje ukrywali swój związek przed żona Piłsudskiego – Marią. W roku 1908 Aleksandra wzięła udział w przygotowywanej i kierowanej przez Piłsudskiego akcji bezdańskiej (28 IX) Po rewolucji 1905 – 1907 przeniosła się na stałe z Królestwa do Galicji i zamieszkała we Lwowie. Związała się z ruchem strzeleckim, a od roku 1912 była w oddziale kobiecym Związku Strzeleckiego. Była tez współzałożycielką Tow. Opieki nad więźniami politycznymi.

Po wybuchu pierwszej wojny światowej pracowała w oddziale wywiadowczo – kurierskim I Brygady Legionów Polskich, w którym została komendantką służby kurierskiej. Działała również w Polskiej Organizacji Wojskowej. W listopadzie 1915 roku aresztowana przez władze niemieckie w Warszawie została skazana na internowanie. Zwolniona po akcie 5 XI 1916, powróciła do Warszawy. Rozpoczęła pracę zarobkową jako urzędniczka i działała w Lidze Kobiet. Dnia 22 VIII 1917 Piłsudski został aresztowany. W dniu 7 II 1918 Aleksandra urodziła córkę Wandę, której ojcem był Piłsudski. Druga córka Jadwiga urodziła się 28 II 1920. Maria Piłsudska nie godziła się na rozwód, więc aż do jej śmierci związek z Aleksandrą nie mógł zostać zalegalizowany. Piłsudski mieszkał w belwederze, Aleksandra wynajmowała dwupokojowe mieszkanie w Warszawie. Latem przebywali razem w podwarszawskich miejscowościach, a w roku 1921 zakupili dom w Sulejówku pod Warszawą. W dniu 25 X 1921 w Belwederze zawarty został związek małżeński pomiędzy Aleksandrą Szczerbińską a Józefem Piłsudskim. Od tego czasu Piłsudscy mieszkali razem.

Po przewrocie majowym Piłsudska przewodniczyła lub patronowała Lidze Kobiet, była przewodniczącą Rodziny Wojskowej stowarzyszenia „Osiedle” (opieka na bezdomnymi z baraków), Unii Polskich Związków Obrończyń Ojczyzny, udzielała się m. in. w zarządzie towarzystwa opieki nad bezdomnymi dziećmi „Nasz Dom”. Na działania polityczne męża Piłsudska wpływu nie miała. Małżeństwo nie układało się najlepiej i Piłsudski przez dłuższy czas mieszkał w Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych. Po śmierci męża Piłsudska nie odgrywała roli politycznej. Była współredaktorką dwu tomów wspomnień uczestniczek walk o niepodległość („Wierna służba” i „Służba Ojczyźnie”). Przed wojną za honorarium z wydania „Pism zbiorowych” Piłsudskiego nabyła majątek Kamienny Dwór w Białostockiem. We wrześniu 1939 roku wraz z córkami przedostała się przez Litwę, Łotwę i Szwecję do Anglii i zamieszkała w Londynie. W 1960 roku wydała „Wspomnienia”. Zmarła w Londynie 31 III 1963 i została pochowana na North Sheen Cmentary. Była odznaczona m. in. Orderem Virtuti Militari kl. V, Krzyżem Niepodległości z Mieczami, trzykrotnie Orderem Polonia Restituta, Krzyżem Walecznych.
Nauczyciele Zespołu Szkół w Rabce-Zdroju im. ks. prof. Józefa Tischnera życzą miłej lektury